بررسی دیدگاه ها در مورد رد یا قبول روایات ابو الخطاب

نقش میرلوحی سبزواری در پیدایش مختصر اثبات الرجعة منسوب به فضل بن شاذانپژوهش‌های مهدوی، تابستان 1401 چکیده:فضل بن شاذان (م260ق) کتابی به نام اثبات الرجعه نگاشته که به مرور زمان از بین رفته است. این کتاب ماهیت کلامی و نه حدیثی داشته است. تا قرن11ق، در منابع حدیثی، روایتی از این کتاب -با تصریح به نامش- دیده نمی‌شود؛ اما در قرن11ق سید محمد میرلوحی سبزواری و شیخ حرّ عاملی (م1104ق) احادیث زیادی از این کتاب روایت کرده‌اند. توضیحات شیخ حرّ درباره نحوه دسترسی به این روایات، تاریخ دسترسی او، ترتیب روایات و چگونگی اسناد در نسخه مورد استفاده شیخ حرّ، نشان می‌دهد که این نسخه برگرفته از کفایة المهتدی است. تنها کسی که ادعای دسترسی به اثبات الرجعه را مطرح کرده، میرلوحی است. زمان‌پریشی روایات منسوب به اثبات الرجعة، اشکالات زبانی، و مقایسه آن‌ها با منابع دیگر، ساختگی بودن آن‌ها را نشان می‌دهد. میرلوحی در ادعای دسترسی به منابعِ کهنِ دیگری نیز منفرد بوده است. نمود دغدغه‌های میرلوحی در این روایات نشان می‌دهد که مسئولیت پردازش آن‌ها بر عهده میرلوحی است و این کار بیشتر با هدف اعتراض به علامه مجلسی انجام شده است. دریافت متن کامل مقاله: http://pajmahdavi.sinaweb.net/article_164350.html بررسی دیدگاه ها در مورد رد یا قبول روایات ابو الخطاب...

... که وقت مرگ می‌آیی و مرگ شیرین است ابو بِشر دولابی (م 310ق) روایت کرده است:حدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْحَضْرَمِیُّ مُطَیَّنٌ قَالَ: حَدَّثَنَا طَاهِرُ بْنُ أَبِی أَحْمَدَ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبِی قَالَ: حَدَّثَنَا عَمِّی ‌الْفُضَیْلُ ‌بْنُ ‌الزُّبَیْرِ، قَالَ: أَخْبَرَنِی أَبُو عُمَرَ الْبَزَّارُ، قَالَ: سَمِعْتُ الشَّعْبِیَّ یَقُولُ: حَدَّثَنِی الْحَارِثُ، وَکَانَ وَاللَّهِ کَذَّابًا قَالَ: سَمِعْتُ عَلِیًّا عَلَیْهِ السَّلَامُ یَقُولُ: «لَا یَمُوتُ رَجُلٌ یُبْغِضُنِی حَتَّى یَرَانِی حَیْثُ یُبْغِضُ أَنْ یَرَانِیَ، وَلَا یَمُوتُ رَجُلٌ یُحِبُّنِی حَتَّى یَرَانِی حَیْثُ یُحِبُّ أَنْ یَرَانِیَ» (الکنى و الاسماء، ج2، ص773) ابو عمر بزّاز گفت: شنیدم که شعبی می‌گفت: حارث به من گفت -و به خدا سوگند دروغگو بود- که شنیدم علی -علیه السّلام- می‌فرمود: کسی که مرا دشمن دارد نمی‌میرد تا مرا در جایگاهی که دوست ندارد، ببیند و کسی که مرا دوست دارد نمی‌میرد تا مرا در جایگاهی که دوست دارد، ببیند. همین حدیث را ابو جعفر عقیلی (م 322ق) تا «کذّاباً» روایت کرده و متن آن را نیاورده است! (الضعفاء الکبیر، ج1، ص208) ابو عمرو کشّی (نیمه اول قرن 4ق) این حدیث را با سندِ شیعی دیگری از فضیل بن زبیر الرسّان و با جزئیات بیشتر روایت کرده است. (رجال الکشی، ص88) انتسابِ این حدیث به شعبی (م 104ق) و حارث اعور (م 65ق) ثابت است؛ زیرا راویانِ متأخّر عامی انگیزه‌ای برای جعل و نسبت دادن به راویانِ شیعی نداشته‌اند و راویانِ متقدّم شیعی نیز اگر آن را جعل کرده بودند، دلیلی نداشت که تکذیب آن را از زبان شعبی جعل کنند! گذشته از این که این حدیث از حارث مشهور است و در منابع شیعه به طرق دیگری هم از او روایت شده بررسی دیدگاه ها در مورد رد یا قبول روایات ابو الخطاب...

بازشناسی روایاتِ منسوب به طبری در دلائل الإمامة علی عادل زادهحدیث و اندیشه، ش۳۳، ۱۴۰۱ چکیده کتابِ دلائل الإمامة، از جمله کتاب‌هایی است که درباره فضائل و کراماتِ معصومین ع نگاشته شده و تأثیر قابل توجهی در منابعِ پس از خود داشته است. یک دسته از روایاتِ این کتاب، با نام ابو جعفر محمد بن جریر طبری آغاز شده و به همین دلیل برخی این کتاب را به محمد بن جریر بن رستم طبری امامی نسبت داده‌اند. با توجه به مشایخ نامبرده در این اسانیدِ به نظر می‌رسد مقصود از طبری در آن‌ها، همان محمد بن جریر بن یزید طبری، تاریخ‌نگار و مفسّر مشهور اهل سنّت است. احتمالاً نقل این معجزات شگفت، با رویکردی جدلی به طبری نسبت داده شده است. حضور نامِ برخی دیگر از رجال عامه در این اسانید، مؤید این رویکرد است. قرائنی مانندِ زمان‌پریشی، درهم‌ریختگی طبقات، ناشناس و منفرد بودن بیشتر افراد نام‌برده، و عدم تناسب متن روایات با شخصیت راویان، اصالت این اسانید را با اشکال جدّی مواجه می‌سازد. از سوی دیگر متن بسیاری از این روایات نیز با داده‌های تاریخی یا گزاره‌های عقلی و اعتقادی در تضادّ است یا نشانه‌هایی ادبی بر ساختگی بودن آن یافت می‌شود. دریافت متن کامل: http://hadithvaandisheh.qhu.ac.ir/article_13399.html بررسی دیدگاه ها در مورد رد یا قبول روایات ابو الخطاب...